ขลุ่ย

ขลุ่ย

ขลุ่ยเป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าที่ได้รับความนิยมในจีน เนื่องจากทำด้วยไม้ไผ่ธรรมชาติ จึงได้ชื่อว่า“ขลุ่ยไม้ไผ่”  ขลุ่ยทำด้วยหลอดไม้ไผ่ท่อนหนึ่ง ข้างในทะลวงข้อทิ้ง ตัวหลอดมีรูเป่าหนึ่งรู รูปิดเยื่อไผ่หนึ่งรู รูเสียงหกรู รูเป่าเป็นรูอันแรกของขลุ่ย ลมเป่าเข้าทางนี้ ทำให้อากาศภายในหลอดสั่นสะเทือนออกมาเป็นเสียง รูเยื่อเป็นรูอันที่สองของขลุ่ย ใช้เฉพาะปิดเยื่อไผ่ เยื่อขลุ่ยส่วนมากทำด้วยเยื่อต้นอ้อและเยื่อไม้ไผ่ เยื่อขลุ่ยเมื่อได้รับการสั่นสะเทือนของลมที่เป่าเข้าไป จะออกเสียงดนตรีนุ่มนวลและไพเราะ

แม้ว่าขลุ่ยมีขนาดเล็กและง่ายๆ แต่มีประวัติยาวนานถึงเจ็ดพันปี ประมาณสี่พันห้าร้อยกว่าปีก่อน ขลุ่ยเริ่มทำด้วยไม้ไผ่แทนกระดูก สมัยฮั่นอู่ตี้เมื่อปลายศตวรรษที่หนึ่งก่อนคริสกาล ขลุ่ยชื่อว่า“เหิงชุย(แปลว่าเป่าตามขวาง)” มีบทบาทสำคัญมากในเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าสมัยนั้น นับตั้งแต่ศตวรรษที่เจ็ดเป็นต้นมา ขลุ่ยมีการปรับปรุงอย่างมาก ได้เพิ่มรูเยื่อ ทำให้การแสดงออกของขลุ่ยได้รับการพัฒนาอย่างมาก ฝีมือการเป่าขลุ่ยก็พัฒนาไปถึงระดับที่สูงมาก จนถึงศตวรรษที่สิบ พร้อมๆกับบกกวีซ่งและกลองงิ้วสมัยหยวน ขลุ่ยได้กลายเป็นเครื่องดนตรีที่สำคัญในการบรรเลงประกอบเสียงในงิ้วพื้นเมืองและวงงิ้วชนชาติส่วนน้อยต่างๆ ขลุ่ยก็เป็นเครื่องดนตรีที่ขาดเสียไม่ได้

ขลุ่ยมีศักยภาพในการแสดงอย่างสมบูรณ์แบบ สามารถบรรเลงดนตรีทั้งดังก้องและมีเสียงสูง ขณะเดียวกันก็สามารถบรรเลงเพลงระบำที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน ตลอดจนดนตรีที่ดังเร้าใจและจับใจ นอกจากนี้แล้ว ขลุ่ยยังสามารถบรรเลงเสียงต่างๆของธรรมชาติได้ด้วย เช่น เลียบแบบเสียงนกเป็นต้น

ขลุ่ยไม่เพียงแต่มีเทคนิคการเป่าที่หลากหลาย ยังมีชนิดต่างๆ เช่น ขลุ่ยฉวี่ ขลุ่ยปาง ขลุ่ยติ้งเตี้ยว ขลุ่ยเจียเจี้ยน ขลุ่ยอวี้ ขลุ่ยอวี้ผิง ขลุ่ยเจ็ดรูและขลุ่ยสิบเอ็ดรูเป็นต้น ทำให้เกิดเป็นขลุ่ยสำนักภาคใต้และขลุ่ยสำนักภาคเหนือที่มีลักษณะต่างกัน

ขลุ่ยใต้มีลักษณะพิเศษที่เสียงไพเราะและเรียบๆ ใช้ขลุ่ยฉวี่เป็นหลัก ขลุ่ยฉวี่มีหลอดยาวและกว้าง เสียงบรรเลงนุ่มนวล ชัดและไพเราะ ได้รับความนิยมในเขตภาคใต้ของแม่น้ำแยงซีเกียงของจีน

ขลุ่ยเหนือมีลักษณะเสียงดังและกระด้าง และจะใช้ขลุ่ยปางเป็นหลัก ขลุ่ยปางมีหลอดสั้นและแคบ เสียงบรรเลงดังกระหึ่มและมีเสียงสูง ได้รับความนิยมในเขตภาคเหนือของจีน